ZEKİ GÜRDAL KARAOĞLU İLE
TİYATRO YÖNETMENLİĞİ
AKADEMİ VE SANAT DÜNYASI UYUMU
Merhaba.
Öncelikle arkadaşlığımı kabul ettiğiniz için teşekkür ederim.
Rica ederim
Tiyatro Yönetmenliği nasıl bir uğraştır, yazışmak ister misiniz?
İyi birşeydir yönetmenlik ama yazışmak için uzun sohbet...
Zaman sorunumuz yok. Dilediğiniz zaman buradan yazabilirsiniz.
O zaman siz aklınızdakileri sorun ben de vakit olunca yazayım.
Son yönettiğiniz ve bugünlerde provası gerçekleşen Nihan Heper Hanım'ın da rol aldığı oyun ve yönetimi ile başlayabiliriz. Daha önce başka sahnelerde de gösterildiğine göre, farkınız nedir?
Her akıl birbirinden farklı işliyor. Bir oyunu on farklı yönetmene aynı oyuncularla sahnelemek üzere verin onu da farklı sahneler. Sonuçta sanat tekniğin ve bilginin ötesinde özellikle duygu ile ilgilidir. Biz burda daha iyisini ya da daha faklısını yapacağız zorlaması ile yola çıkmadık. Bizde ekip olarak bizim hissettiğimizi, bizim inandığımızı yapacağız yani aynı oyunun bizcesini yapacağız.
Neden seçtiniz? Nasıl bir açığı kapatacağını veya izleyiciye ne vereceğini umuyorsunuz?
Açık kapatma ya da mesaj verme telaşesinde değilim. Tiyatronun öğretici özelliğinin yanında bana göre en önemli özelliklerinden biri de hoş vakit geçittirmesidir. İzleyicilerimiz oyundan mutlu ayrıldıklarında bu oyunda önemli bir görevi yerine getirmiş olacak. Neden seçtiğime gelince de sevgili Alper Atak bu oyunu yapmak istediğini ve benim rejisörlük yapıp yapamayacağımı sordu, ben de oyunu yeniden okuduğumda keyifli ve sıcak geldi. Yani içim ısındı. Bu da benim için yeterli bir motivasyon kaynağı.
Daha önce de başarılı çalışmalarınızın olduğunu görüyoruz. Akademisyen kişiliğinizi bir kenara bırakırsak - şimdilik, en başarılı bulduğunuz ve tadı damağınızda hangisidir?
Sinema daha zor, orada yönetmen sanatçı kimliğinin yanında teknik bir eleman olarak da bulunmak durumunda. Bir de sinemadaki değişkenler ve üretime katkı sağlayıcılar daha fazla, bu da yönetmenin sanatsal üretiminde dikkatini dağıtan bir başka unsur. Böyle bakınca tiyatro daha izole. Tiyatronun büyük zorluğu ise, hazırlanan üretiminin izleyicisine canlı olarak sunulması. Sinemadaki müdahele şansı burada yok. Belki de sinemanın bana zor gelmesinin sebebi o disiplinle ilgili daha az bilgiye sahip olmamdır. Sonuçta tiyatro yönetmeni olmak üzere yetiştirildim bu yüzden de tiyatro daha kolay geliyor bana.
Son olarak "akademi ile sanat dünyası arasında ciddi kopukluk olduğu" savına katılır mısınız, varsa aşılması için önerileriniz nedir?
Kesinlikle birbirlerinden kopuk durumdalar. Bu çok üzücü bir durum. Sanatın zorunlulukları ve önermeleri ile akademininki uyuşmuyor. Akademik düşünce sanatın gelişmesi için zorunludur ama orada gözden kaçan şey akademik düşünce olması için önce üretim şart. Ne zaman akademisyenler gerçek dünyadaki üretimin içinde daha çok yer almaya başlarlar, o zaman bu kopukluk yok olur. Tabi bir de akademiden uzak sanatçıların da akademik düşünce ile uzlaşmayı öğrenmesi lazım. Biri diğerinden daha kıymetli değil. İkisi birbirine göbekten bağlı, akademisyenler ve sanatçılar didişmeyi bırakıp birbirlerine ihtiyaç duyduklarını kabul ettiklerinde sorun yok olacaktır.
Değerli zamanınızdan ayırdığınız için teşekkür ediyor, başarılarla dolu sanat yaşamı diliyorum.
Saygılarımızla.
Ben de teşekkür ederim. Sevgiyle...
EK
KİŞİSEL GELİŞİM UZMANI-SANAT YÖNETMENİ
1974 yılında Ankara’da dünyaya geldi. İlk orta lise öğrenimini Ankara’da tamamladı. Atatürk Anadolu Lisesinden mezun olduktan sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Klasik Filoloji bölümünü kazandı.
1994 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Sahne Sanatları Tiyatro Bölümünü kazanınca Klasik Filoloji bölümünü terk etti. 1998 yılında oyunculuk alanındaki lisans eğitimini bitirdikten sonra Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Rejisörlük Bilim Dalında Yüksek Lisansa başladı. Aynı fakültede dört yıl araştırma görevlisi olarak çalıştıktan sonra, Konya’dan ayrıldı ve Ankara Devlet Tiyatrosu’nda Serhat Nalbantoğlu, Rüştü Asyalı, Ali Hürol, Semih Sergen ve Bozkurt Kuruç gibi önemli tiyatro adamlarının yanında çıraklığa başlayarak tiyatro yönetmenliği yolunda ilk adımını atmış oldu. 2003 – 2009 yılları arasında Ankara Devlet Tiyatrosunun oyunlarında Yardımcı Yönetmenlik ve Oyunculuk yaptı.
Tiyatro çalışmalarının yanı sıra 2005 yılında “Kod Adı” dizi ile senaryo ve öykü yazarlığına başladı. 2007 yılında Mudanya’ya taşındı. İstanbul’da senaryo işine devam ederken Bursa Devlet Tiyatrosunda “Bu Dizi Başka Dizi” adlı oyunda hem oyunculuk hem de yönetmen yardımcılığı yaptı. 2009-2010 yılı bahar döneminde Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar fakültesi Tiyatro bölümüne Öğretim Görevlisi olarak girdi. Oyunculuk ve senaryo yazarlığı dersleri verdi. Halen Devlet Tiyatroları, Şehir Tiyatroları ve çeşitli özel tiyatrolarda yönetmenlik kariyerine devam etmektedir, aynı zamanda da çeşitli dizi film ve sinema filmlerine proje danışmanlığı, konsept geliştiriciliği yaparak senaristlik kariyerini de sürdürmektedir. 2010 yılından bu yana da kişisel ve kurumsal gelişimle ilgili konularda da seminerler vermektedir.
Yönetmenlik Yaptığı Oyunlardan Bazıları
İkinci Caddenin Mahkumu (Selçuk Üniversitesi Devlet Konservatuvarı)
Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım (Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi)
Lysistrata (Milas Belediyesi Tiyatrosu)
Özgürlük Oyunu (Bursa Devlet Tiyatrosu)
Meraki (Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi)
Meraki (Gaziantep Büyük Şehir Belediye Tiyatrosu)
Hadi Öldürsene Canikom (Gaziantep Büyük Şehir Belediye Tiyatrosu)
Akademik Çalışmalarından Bazıları
* “The Science and Education At The Begining Of The 21th Century in Turkey” / “Men and Women Play Writers’s Angels Of Visions Of “ Women’s Personificatons” Turkish Theatre in Repuplic Era / Makale
* “Selçuklu Yemekleri” Yemek Kitabı (yazan Ömür Akkor); Editör (Gourmand International 2012 En İyi Yemek Tarihi Kitabı)
* “İkinci Caddenin Mahkumu” Dramaturgi ve Reji Çalışması; Master Tezi
* Selçuk Üniversitesi Araştırma Fonu “Shakespeare’in Tarihsel Oyunlarında Işığın, Müziğin ve Efektin Rolü”; Araştırma Projesi; Proje No : 96-111; Proje Yürütücüsü: Prof. Dr. Fuat Raufoğlu Hacıyev; Yardımcı Yürütücülük
* Selçuk Üniversitesi Araştırma Fonu “Bir Öykünün, Dramatik Bir Eser Haline Getirilip Seyirciye Ulaştırılması Çalışması” Araştırma Projesi, Proje No : 97-095; Doç. Dr. Zamina Hacıyeva; Yardımcı Yürütücülük
Verdiği Gelişim ve Eğitim Seminerlerinden Bazıları
* Bura Büyük Şehir Belediyesi, Karagöz Sinema Atölyeleri, “Senaryo Yazım Teknikleri”
* Bura Büyük Şehir Belediyesi, Karagöz Sinema Atölyeleri, “Fikir Bulma ve Geliştirme”
* Efes Rotary Kulübü, RYLA Eğitmenliği, “Bilişimde Girişimcilik”
* Demirtaş Rotary Kulübü, RYLA Eğitmenliği, “İletişim Yolu ile Barış”
* U.R 2440. Bölge Rotaract Assamblesi, İnteraktif Seminer, “Beyin Fırtınası”
* Bursa Rotaract Kulübü, İnteraktif Seminer, “Takım Olabilmek”
* Demirtaş İnteract Kulübü, İnteraktif Seminer, “Takım Olabilmek”
* Çevre Ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma Ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, “Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi” Projesi Gösterim Sanatları Uzmanı - Danışmanlık
* Diyanet İşleri Başkanlığı Tasavvuf Müziği Korosu; Ses Konuşma Öğreticiliği
Yardımcı Yönetmenlik Yaptığı ve Oynadığı Oyunlardan Bazıları
Sen de Gitme Triyandafilis, Tek Kişilik Şehir, Fırtına, Kendime Kıyamam, Geç Kalanlar, Hayatı Yaşamak, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Karımla Evleniyorum, Gözlerin Ardındaki Çocuk, Bu Dizi Başka Dizi
Senaristliğini ve Öykü Yazarlığını Yaptığı Dizi ve Filmlerden Bazıları
Kod Adı, Fedai, Çemberin Dışında, Küçük Kadınlar, Ömre Bedel, Son İstasyon
