MİHRİBAN SERAP DEMİRAĞ İLE

1. BÖLÜM: SANAT RUHU

Sanat ve sanatçı anlayışınız nedir?

Herkes sanatçı olamaz ama herkes resim yapabilir çünkü yetenek bir armağandır; bazen kolay, bazen de biraz zorlamayla kendini gösterir. Sanatçı yeni bir tarz ortaya koyan, hiç kimseye benzemeyen yeni bir söylem üreten kişidir. Ressam ise güzel resim yapabilen kişi... Her insan kendi yetilerini bilerek davranmalı, kendisinin farkında olmalıdır. Güzel sesi olmayan güzel şarkı söyleyemez, herkes Fazıl Say gibi piyano çalamaz, herkes balerin olamaz, herkes de resim sanatçısı olamaz.

Kopya ve modellemeden ne anlamalıyız?

Sanat bir objenin - ağacın, dağın, derenin, çiçeğin, insanın v.s. aynını fotograf gibi alıp kaydetmek değildir. Doğada olan her şey tuvale geçerken sanatçının yorumuyla geçer ve o andan itibaren tuvalin objesi, sanatçının elemanı oluverir. Kimsenin bir nesneyi (objeyi) aynen resmetmesi -sadece bu nedenle bile, gerekmez. Her resim yapan doğadan ya da fotograftan bakarak resim yapmaya başlar, fakültelerde modelden resim yapılır. Bir obje ki bu vazo, saksı, insan v.s. olabilir ama yirmi öğrenci aynı modele bakarak resim yapsa, desen çalışsa dahi yirmi farklı iş ortaya çıkar dolayısıyla hiçbiri asla birdiğerinin kopyası olamaz. Doğadan bakarak yapılan resimler de aynı sonucu elde ederiz. Kimse doğayı - yanındaki annesi bile olsa, onunla aynı göremez. Örnek olarak görebilmek için çok fazla kitaba ki şimdi internet' de var, bakılır.Ünlü sanatçıların neler yaptığı, renkleri nasıl kullandığı, özellikle kompozisyonları incelenir. Çokça gerçek sanat galerileri gezilerek sanatçıların eserleri incelenir.
 

Ancak sanaçının çektiği fotograf ya da yapmış olduğu resme bakılarak resim yapıldığında resmin arkasına kimin resim veya fotografından yararlanırlarak resim oluşturulduğu yazılmak zorundadır. Ön tarafta minicik bir yazıyla da belirtilebilir. Ya da tek bir "R" - reprodüksiyon, "E" - etkilenme harfleriyle arkada açıklama olduğuna işaret edilebilir. "Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Yasası" ve etik bunun böyle yapılması gerektiğini vurgular. Resmin üzerinde hiçbir şey belirtmeden imza atılması emeğin çalınması - kopyacılık anlamına gelir ki 5846 sayılı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" bu tür uygulamalar, kanıtlarıyla sunulduğunda maddi ve manevi ceza uygulanmasını içerir. Sanat eserleri bu yasa ile koruma altına alınmıştır. Bir sanatçının fotograf ya da suluboya, pastel, akrilik, yağlıboya, karakalem, lavi... hiç farketmez bir çizgisinden bile esinlenmek - yararlanmak - etkilenmek - kopyalamak - ters kopya yapmak... gibi ne tür olursa olsun aktarma işlemi yapıldığında hangi sanatçının eserinden yararlanıldığının belirtilmesi gerekmektedir. Böylece sanat eserinin sanatçısı onore edilmiş, yasalara da uyulmuş olunur.

Bazı resim yapıcıların tüm bu gerçeklere aldırmaması, bazı cahil ya da gözünü para hırsı bürümüş galerilerin bunları 18.000, 20.000 TL'ye satması günümüzde sıkça rastladığımız olumsuzluklardır. Hiçbir zaman unutulmaması gereken şey, asla bir başkası olunamayacağı gerçeğidir. Her şey başka birinin kopyası olmaktan çok daha üstün ve değerlidir çünkü o özgündür.

Kopya, Türkiye'de internet altyapısının olmadığı tarihlerde bazı uyanık geçinenlerin kolaycılığa kaçarak halkı kandırma ve kolay para kazanma hırsından doğan emek hırsızlığıdır.
 

Çok okuyan ve çok araştıran yapım. Gördüğüm resimlerin kopya olduğunu anlamaya başlamamla ve sanat dünyasının bu bataklıktan temizlenmesine inancımla başladı. Bizden sonraki nesillere emanetimizi temiz bırakmanın görevimiz olduğuna inancım...
 

Malesef. İlk araştırmalarım bunu hemen gösterdi çünkü en yakın çevremde başladı her şey...
 

Mücadele için bana güç ve desteği sanata olan inancım, doğruluğa inancım, emeğe ve insana olan saygım verdi. Bu uğraşıma zamanla öğrencilerim ve arkadaşlarım da katıldılar. Ancak onlar toplum şartlarından - çevre etkilerinden olsa gerek isimlerinin açıklanmasını istemediler. Dolayısıyla "Jan Dark" ben oldum

Karşı çıkanlar önce kopya çalışıp resim yapanlar ve galeriler oldu. Pekçok arkadaş bildiğim kişi ile ilişkilerim kesildi, "galeri" diye tanıdığım pekçok galerici ile çalışmam bitti.

Yığın her geçen gün büyüyor. Araştırmalar arttıkça hiç tahmin etmediğimiz yerlerden çeteleşmiş halde amacın sadece para kazanmak olduğu bir çamurlaşma ile karşılaşıyoruz. Sürekli tehditler alıyorum, özel mesajlardan küfürler yazıyorlar. Dört yıla yaklaşan bu durmak bilmez uğraşıda vardığımız sonuç;

-herkesin kopya kelimesini anlamını öğrenmesi,

-"te'lif hakları yasası" diye bir şeyin varlığından haberdar olunması,

-sayfalarından kopya resimlerin kaldırılması,

-beni engellemeleri,

-ama yardımcı arkadaşlarımın gittikçe artması...
 

 

On - on iki kişiyle başladığımız mücadele bugün otuz - otuz beş kişilik bir ekiple yürütülüyor ancak yalnız benim ismim geçiyor. Tüm yazışmalar ve resimler kayıtlıdır. Hakaretler, küfürler, itirazlar, tehditler... hepsi kayıt altına alınıyor.

Bunca bilgi bilgisayarda tutulamıyor. Bu girişimler yeni yeni başlıyor kişilerden destek aldık. Kurum destekleri henüz sözde... Ulusal destek olması gereken kurumlar sadece bir kaç galeri ile sınırlı. Uluslararası desteğimiz kurumsal düzeyde değil ancak kişisel destekler oldukça fazla.

Konuyu gündeme taşımalarını, galerilere danışma kurulunu şart koşmalarını, kopya resim konusunu ciddi ele almalarını, FSEK' e daha işlerlik kazandırarak yasal işlemleri hızlandırmalarını, cezaların artırılmasını bekliyoruz, şimdilik...

Sayılarını vermem mümkün değil ama yüzlerce olduğunu söyleyebilirim. Türkiyemiz için yüz kızartıcı bir durum.

Sayısı çok fazla, yüzlerce...

Grup formatı "gizli" ancak üye olan herkes görebiliyor. Gizli olmasının nedeni de kopyası yakalanan kişilerin çevre ve arkadaşlarının yaptıkları çirkin saldırılara engel olmak...

 

 

 

 

 

 

 

4. BÖLÜM - BLAİR 2015, SERKAN BAYER

 

Texas’ta açmaya hazırlandığı sergi öncesinde böyle bir durum ile karşılaşan Serkan Bayer yıllardır kendi tarzında çalıştığı imajların Blair’ın 2015 çalışmalarında ortaya çıkması karşısında düşüncelerini şu şekilde açıkladı:

 

‘’Sanatta benzer formlar, biçimler her zaman çakışabilir. Benim bu çakışmayla ilgili bir sıkıntım yok. Ancak bunu Blair’ın birçok eserinde görmem beni düşündürmedi değil. Üstelik ben de şu an Amerika’da bir sergi için hazırlık yapıyorum. Amerika Houston’daki menajerim Tülay Spicker hanımefendi şu an bu konuyla ilgileniyor. Kendisi sergi hazırlıkları için konsoloslugumuz ve bir takım sanat akademileri ile iletişim durumunda. Ben yaklaşık 12-13 senedir resimlerimin iç matematiği ve tekniğiyle boğuşup duruyorum. Milimetrik hesaplar yaparak yaptığım resimlerin birebir benzerlerini başka bir yerde görmek hem üzücü hem de sevindirici. Adına kopyalama veya ilham alma, ne derseniz deyin, böyle bir şeyin benden izinsiz yapılmaması gerekir. Dolayısıyla bu durumu bir sanatçı olarak kınıyorum.’’

 

Amerikalı Blair Thurman'ın Sergisi'nden:

 

 

 

 

 

 

 

 

İlgili Link: https://www.facebook.com/groups/pai...