ÇİZGİ

Güler GÖK İLE

-Merhaba Güler Hanım, 

Bize kendinizden, sanatınızdan ve sanat görüşünüzden bahseder misiniz? 

Merhaba, 

1975 Yılında Çorum/İskilip’te doğdum. Konya Selçuk Üniversitesi Resim İş Eğitimi Bölümü Resim Ana Sanat dalı mezunuyum. 22 yıldır resim öğretmenliği yapmaktayım. Şuanda Hitit Üniversitesi İslam Sanatları ve Tarihi bölümünde yüksek lisansa devam etmekteyim. Evli ve 2 çocuk annesiyim. Şuana kadar birçok karma sergiye katılmakla birlikte 6 Mart 2020’de kadın temalı ‘Çemberimde Gül Oya’ adlı kişisel resim sergimi açmış bulunmaktayım. SAKÜDER üyesiyim. 14. İzmir Resim Yarışması’nda gönderdiğim eserim Türkiye genelinde 258 resim arasından ilk 42 ye girerek sergilenmeye ve kataloğa girmeye hak kazanmıştır. Öğretmenlik mesleğim boyunca öğrencilerimi resim yarışmalarına yönlendirerek, Türkiye ve Çorum çapında ödül almalarına yardımcı oldum. Bu yarışmalar sayesinde öğrencilerime resim sanatını sevdirmenin gururunu yaşıyorum.

Sanat hayatım çocukluk yıllarımda elimde makas kağıt kumaş keserek çamurdan bebekler yaparak başladı. Bir defasında annemin kullandığı nevresimleri kesmişim yediğim dayağı hiç unutmuyorum. Çocukken sessiz bir köşeye çekilmişsem, kendi  dünyamda faaliyet yapıyordum. Poşetler ve gazete kağıtlarını kullanmak zorundaydım. Nerde, şimdilerde çocuklara sunulan rengarenk boyalar oyun hamurları renkli kartonlar. Evini geçindirmeye çalışan dört kız çocuğu sahibi öğretmen babam ancak temel ihtiyaçlarımıza yetebiliyordu. İlçede oturuyorsun "ay bizim üçüncü kız çok yetenekli ona sanatsal gereçler alalım, yaratıcılığını geliştirin" demiyorlar. Vazgeçiremediler beni ne yapsalar olmadı. Faaliyetlerin çocuğu ben ilkokulu bitirmiştim. Babam kız çocuğu okumaz kafasında olduğu için iki ablamı okumamış, benide okutmak niyetinde değildi. Okumak istiyordum. Annemin babamın yazdığı kadere razı olmayacaktım. İlkokul öğretmenim babamdı. Ortaokula göndermek istemiyordu. Ev işlerini öğrenip 15 yaşıma gelince beni münasip biri ile evlendirecekti. Ben ağlıyorum okuyacağım, kepçe sapı sırtımda ama her gün babamın çalıştığı yere gidip beni okut diyordum. O arada babamın öğretmen arkadaşı bizi gördü. Kızın var okumak istiyor sen okutmuyorsun, ben okula gönderceğim, deyince babam beni Kız meslek lisesinin ortaokuluna kayıt yaptırdı. Orada iki yıl okuduktan sonra karma liseye amcam sayesinde geçtim. Kız meslek lisesindeki resim öğretmenim çok tatlı bir kadındı, beni çok seviyordu. Sınıfın en güzel resim yapanı bendim, beni resim yarışmalarına hazırlıyordu. Hatta orman konulu yarışmada ödül almıştım, albüm verdiler hala saklarım.

Ortaokulda resim öğretmenim altı ay sonra trafik kazasında yaşamını yıtırdı. O benim rol modelimdi. Ne kadar üzüldüğümü tahmin edemezsiniz. Ben Nilgün öğretmenimin bıraktığı yerden devam edecektim. Bu nedenle mesleğimi yaparken,  öğrencilerimi ne kadar yarışma varsa yönlendirmem ondandır. Maddi durumu yetersiz yetenekli kız öğrencilerim için hep fazla mesai yapmışımdır. Benim için öğrencimin, hocam ben resim okumak istiyorum demesi ve çalışkan olması yetmiştir.  Kız çocukları okumalı; sanatçı, öğretmen ve doktor olmalı. Yaşadıklarımdan olsa gerek, senden parası ile ders alalım dediklerinde para alamıyorum. Elimden tutan öğretmenlerim benden para talep etmemişlerdi. Ortaokulu başarı ile bitirdikten sonra lise yılarım başladı. Babam benimle gurur duyuyordu, anlamıştı kızlar okuyunca namussuz olmuyorlardı.

Üniversite sınavına girdim Gazi İşletmeyi kazandım ama işletme bana göre değildi. Babam beyin ameliyatı geçirmişti. Evin yükü, çarşı pazar işlerini ben yapıyordum. Erkek kardeşim yoktu. Ailede tek okuyan ben olduğum için sorumluluklarım fazla idi. Yaşıtlarım dershaneye gidiyorlardı. Bense tam hayatın ortasında okuma mücadelesi veriyordum. Buradan sonra vazgeçemezdim. Kız meslek lisesindeki müdüre hanımın yanına annemden gizli gittim. Desen derslerine katılmak için izin istedim. Hatice hocamın haftada iki saat derslerine katılıp desen çizmeyi öğrendim. Bir yıl sonunda mükemmel desenlerim olmuştu. Annem her derse gidip döndüğümde evimizin arka kapısından beni içeri alıp malum kepçe sapını sırtıma indiriyordu. Çünkü hasta babamın desen dersine gittiğimden haberi yoktu.

İhtiyat akçesini bozdurup bana bir topuklu ayakkabı alan annemin hala içinde beni evlendirme umudu vardı. Gelen görücülere çıkmıyordum. Sonra kendi araştırmalarımla Selçuk Üniversitesi Resim Bölümüne 640 kişi arasından desende 14. imgesel tasarımda 8. olarak girdim. Öğrencilik yıllarım zordu ama resimle iç içeydim. Son sınıfa geldiğimde Azerbaycan' dan okulumuza üç hoca Orhan Cebrailoğlu, İlham Enveroğlu, Fuat hoca gelmişlerdi. Atölyelerine gittim.  Orhan ve İlham hocalarımdan soyut resmi öğrendim diyebilirim. Nihat Şirin, Alaybey Karoğlu, Hüseyin Elmas, Atilla Göktaş ve Melek Gökay hocamlarımdan resmin temelini, Azerbeycanlı Fuad hocamdan sağlam deseni öğrendim. Yaşadığım bütün bu zorluklar beni güçlü kıldı. Her zaman derim insanı öldürmeyen şey güçlendirir. 

Dört yıl sonunda başarılı bir şekilde üniversiteden mezun oldum. Eş durumundan Çorum'a resim öğretmeni olarak atandım. Evlendim ve babam ben evlendikten beş yıl sonra yaşamını yitirdi. Ben gücümü annemden aldım. Annemin de amacı babamın sağlığında yuvamı kurmaktı. Kepçe sapına hiç kızmadım. Hayattaki iyikilerim eşim, kızım ve oğlum beni seven bir ailem var. Okumanın yaşı olmaz benim okuma mücadelem ailemin okumama karşı çıkmasındandır. Şu anda Hitit üniversitesi İslam Sanatları ve Tarihi Bölümünde yüksek lisans öğrencisiyim. Amacım okulumu başarı ile bitirmek. Sanatsal faaliyetlerim zaten çocukluğumdan beri sürüyor. Sanat benim yaşam biçimim. Belki başardıklarım kayda değer olmayabilir ama kıvırcık saçlı, renkli gözlü kız çocuğunun okuma mücadelesi büyüktü. Bu mücadele beni hep hayata sıkı tutunmama ve yaşama renkli ve güzel bakmama sebep oldu. 

Biraz da sanat görüşüm ve düşüncelerimi anlatayım: Uzun yıllar ilköğretim okullarında resim öğretmenliği yaptığım için çocukların yaptığı resimleri inceleme fırsatı buldum. Onların renkleri kullanırken gösterdikleri cesarete hep hayran kaldım. Resimlerimde çocuk masumiyetini yakalamak en büyük amaçlarımdan biri oldu. Bunu kendi içimde öldüremediğim kız çocuğuma ve çocuksu ruhuma bağlıyorum. Fikret Otyam ve Fikret Mualla’nın eserlerine hayran olmamdan mıdır bilmiyorum onların renklerinden esinlenerek eserlerime yön vermeye çalışıyorum. Bazen sadece suluboya yapmak için doğmuş olabilir miyim diye düşünüyorum çünkü hayat boyu hedefim suluboyada özgün, farklı bir teknik bulmaktı. Bu yolda kendimi geliştirmek için tekniği kavramak amacıyla bin bir çeşit çiçek çalıştım. Artık tekniği uygulayabilecek kıvama gelmiştim. Fakat bir sorun vardı. Özgün değildim. Bu sorunun çözümünü ise soyut resim yapmakta buldum. Soyut çalışırken duygularımı resme aktarabiliyordum. Bir insanın duygularından daha özgün ne olabilir ki?

Kadınların el üstünde tutulması gerektiğine olan inancım resimlerimde kadın temasını kullanmaya beni mecbur bıraktı. Özgünlüğün yanında farklılığı ise tarihteki kadınları çalışarak buldum. Saçları, kıyafetleri, gülüşleri ve renkleri farklı kadınlar… Bu kadınlar sadece tarihten değil iç dünyamın derinliklerinden çıkıyorlardı. Bilmiyorum, belki de geçmişte yaşayan kadınları benmişim gibi hissetmek bu yolda yürümeme yardımcı oluyor. Resimlerimi yaparken zıt renkleri kullanmayı sevmekle birlikte tuvalin arka planına yaptığım baskılar kullandığım zıt renklerime eşlik ediyor. 

Fonu grift şekillerle tamamlamaya çalışıyorum. İslam sanatında da olduğu gibi boşluk bırakmayı tercih etmiyorum. Bu doluluk, yani boşluk bırakmama işi bana sonsuzluğu ifade ediyor. Kalıplarımı hazırlarken kendi göz nurumu döküyorum. Detaylarını tek tek işliyorum. Taa ki içime sinene kadar. Ama bu detaycı olduğumu düşündürmesin sizlere. Tamamen spontane ve hızlı çalışmayı tercih ediyorum. Bu kalıplar bana arka planda doku oluşturmakta eşlik ediyor. Sulu boya tekniği hızlı çalışılan bir teknik olduğu için 1x1 m ölçüsündeki bir resmi 1 saat içinde tamamlayabiliyorum. Yeter ki o gün benim günüm olsun. Eğer hızımı biraz olsun kesersem görsel efektleri yakalayamayacağımdan korkuyorum. Bu korku heyecanımı hep zirvede tutmama yardımcı oluyor. Artık suyun mucizesini kağıda değil tuvale aktarmayı tercih ediyorum. Bu hayatımın bir dönüm noktası da sayılabilir. Kadın figürlerimin yüzlerinde minyatürden esintiler bulabilirsiniz. Bu esintiler içinde kalem kaşlı, badem gözlü, kiraz dudaklı, yuvarlak yüzlü ve son derece süslü kadınlarımı barındırıyor. Bütün bu karmaşıklıklar içinde aslında her bir figürde kendimi buluyorum. Bu figürler her zaman resimsel dünyamın içine girip kaybolmama yardımcı olmuştur. Resmimin benden koptuğunu, artık bir resim değil, benim bir parçam olduğunu hissettiğim an içim biraz buruklukla ama çoğunlukla müthiş bir coşku ve mutlulukla doluyor. Sanki resmi ben yapmamışım gibi son halini görmek için en çok sabırsızlanan hep ben oluyorum. ‘’Tamam, bitmiştir’’ dediğim andaki duygularımı ise buraya dökmem imkansız… 

Sanat dalları arasında, evrensel kabul görmüş literatüre göre İslam, Hristiyan, Budist, Hinduist Sanatı diye dallar olmadığına göre; özellikle ülkemizde akademik kürsüleri bulunan bu tür bölümlerin amacı ne olabilir, resim sanatının suluboya alanında takip ettiğiniz çağdaş sanatçılar kimlerdir?

Sanat her zaman bir etkileşim içerisinde olmuştur. Emeviler zamanında Bizanslı bir usta ile Müslüman ustalar bir arada çalışmışlardır. Şam Ümeyye Camisindeki  mozaik süslemeler ve greksütun başlıkları buna örnektir. Bu bölümler olmalıdır, tarihi eserlerimizi en iyi şekilde korumak ve anlamak için. Kırık mezar taşları, zevksiz renkle boyanan mihraplar korunamayan geçmiş hazineleri. Uygur resimlerinde, İran sanatı, Azerbaycan, Hint sanatı etkileşimleri gibi insanın olduğu her yerde estetik vardır. Etkileşimde VARDIR. Ben de sanatımı icra ederken etkileşim içindeyim. Fikret Mualla'nın renkleri Fikret Otyam'ın Anadolu kadınını işleyişine bayılıyorum.  Tasvir sanatındaki birinci derece renkler, fovizmin etkisi, zıttlıklar beni benden alıyor. Matis'in resimleri ve tasvirinin can alıcı renklerini görünce sanat evrenseldir demeden alamıyorum kendimi. Ben de kendi geçmişimizin izlerini soyut sanatta kullanıyorum.